Aktualności
15 lat od prapremiery „Błądzenia” Jerzego Jarockiego w Teatrze Narodowym
27/05/2019
29 maja 2004 roku na scenie przy Wierzbowej odbyła się prapremiera Błądzenia → w reżyserii Jerzego Jarockiego (1929–2012). 11 maja 2019 minęła dziewięćdziesiąta rocznica urodzin artysty.
Na zdjęciu: Jerzy Jarocki podczas próby Miłości na Krymie Sławomira Mrożka (premiera w Teatrze Narodowym 17 stycznia 2007 / sala Bogusławskiego). Fot. Stefan Okołowicz
Jerzy Jarocki był jednym z najważniejszych reżyserów w polskim teatrze powojennym. Słynął z dogłębnej, wnikliwej analizy tekstu oraz wymagań, jakie stawiał aktorom, aby tworzyć kompletne, sugestywne wizje scenicznego świata. Przez czterdzieści lat reżyserował w Starym Teatrze w Krakowie, pracował na scenach wrocławskich – w Teatrze Polskim i Współczesnym, a także w Teatrze Dramatycznym w Warszawie.
Współpracę z Teatrem Narodowym rozpoczął od prapremiery Błądzenia na motywach utworów i biografii Witolda Gombrowicza. Już wcześniej szczególne miejsce w jego twórczości zajmował Gombrowiczowski Ślub. Reżyser przygotował sześć pełnych realizacji tego dramatu w Polsce i za granicą. Na narodowej scenie, pracując nad Błądzeniem, po raz pierwszy sięgnął po inne teksty tego autora. Posłużył się fragmentami wielu dramatów, a także prozy i Dzienników. Wśród wybranych tekstów znalazły się również odczytane z rękopisu wyjątki pierwszej, niepublikowanej wersji Operetki oraz teksty z tomu Gombrowicz w Europie, zawierającego świadectwa i dokumenty życia pisarza z lat 1963–1969.
„Błądzenie” według Witolda Gombrowicza, scenariusz i reżyseria: Jerzy Jarocki. Prapremiera w Teatrze Narodowym 29 maja 2004 / scena przy Wierzbowej.
Scena zbiorowa. Fot. Stefan Okołowicz
W misternie skonstruowanym Błądzeniu Jarocki stworzył duchowy portret Gombrowicza, stawiając pytania o tożsamość artysty. „Narratorem i podmiotem świata przedstawionego jest sam Gombrowicz; domagający się uznania autor, cierpiący człowiek – pisała o spektaklu Beata Guczalska. – (…) Gombrowicz z Błądzenia chce dokopać się do jądra swojej tożsamości. Zrzucając wszystkie zewnętrzne formy i ograniczenia, próbuje wydrzeć z siebie ciemną kulę i powiedzieć: oto moja istota”*. Opowieść o losach pisarza i demonach, z którymi się zmagał, w przedstawieniu Jarockiego zyskiwała jednocześnie wymiar uniwersalny – była refleksją nad upływającym czasem, dramatyzmem i zagadkowością ludzkiego życia.
„Kosmos” Witolda Gombrowicza, adaptacja i reżyseria: Jerzy Jarocki, premiera w Teatrze Narodowym 16 października 2005 / scena przy Wierzbowej.
Scena zbiorowa, centralnie: Zbigniew Zapasiewicz (Leon). Fot. Stefan Okołowicz
Jerzy Jarocki na narodowej scenie realizował kolejne ważne dla polskiego teatru przedstawienia. Półtora roku po premierze Błądzenia → raz jeszcze sięgnął po Gombrowicza – pokazał sceniczną interpretację Kosmosu → (2005). Wyreżyserował dramaty Mrożka – Miłość na Krymie → (2007) oraz Tango → (2009). Tutaj przygotował także swój ostatni spektakl – Sprawę → według Samuela Zborowskiego Juliusza Słowackiego (2011).
