„Czasami przeżywają to malarze, mając wystawy retrospektywne, że jeden obraz rozmawia z drugim, koresponduje, uzupełnia; rzeźbiarze – to samo. Nie sądzę, żeby reżyser miał takie specjalne przywileje, a mnie to spotkało. I za to dziękuję” – wyznał Jerzy Grzegorzewski z okazji przeglądu jego dzieł w Teatrze Narodowym na rok przed swoją śmiercią, której 20. rocznicę dziś obchodzimy.

Wychował się w łódzkiej piekarni ojca. Za swego mistrza w dziedzinie malarstwa uważał Stanisława Fijałkowskiego. Na studiach plastycznych w Łodzi Grzegorzewski postawił na pomysłowość i oryginalność – na zaliczenie z kompozycji fakturalnej przedstawił brytfannę upieczonego chleba; na ćwiczeniach z form latających biegł, unosząc pleciony fotel ponad łan żyta. Dyplom obronił jednak w 1968 roku na Wydziale Reżyserii warszawskiej PWST. W latach 70. reżyserował w łódzkim Teatrze im. Jaracza i Starym Teatrze w Krakowie. Następnie kierował Teatrami: Polskim we Wrocławiu, Studio w Warszawie, by wreszcie w 1997 roku zostać dyrektorem artystycznym odbudowanego po pożarze Teatru Narodowego.

Potrafił przełożyć dramat każdej epoki na język teatru. Przenosił akcję do nieoczywistych miejsc: tunelu pod ulicą Wierzbową w Duszyczce według Różewicza, szatni i foyer w spektaklu Giacomo Joyce według Joyce’a i Becketta, za okno w Morzu i zwierciadle według Audena. Tworzył niezapomniane inscenizacje sztuk Krasińskiego, Wyspiańskiego, Gombrowicza czy Witkacego, w równej mierze dbając o słowo, przestrzeń, scenografię, kompozycję, muzykę, działania aktorskie oraz obrazy wywoływane w wyobraźni widzów przez najważniejsze teksty polskiej i światowej kultury. Ostatnią jego premierą był On. Drugi powrót Odysa Jerzego Grzegorzewskiego i jego córki Antoniny, według Wyspiańskiego.

Od 13 listopada 2005 roku jego imię nosi Scena przy Wierzbowej. Znakomitą dwutomową książkę To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego  Maryli Zielińskiej, wraz z albumem fotograficznym opracowanym przez Janusza Górskiego, można kupić w naszej księgarni internetowej

Zapraszamy również do obejrzenia materiału poświęconego spektaklowi Duszyczka.

DUSZYCZKA – WSPOMNIENIE